ในดินแดนแสนห่างไกล มีม้าพันลี้… สง่างาม แข็งแร ง ความสามารถของม้าตนนี้ คือ
เขาวิ่งได้ ระยะทางถึงพันลี้โดยที่ไม่ต้องพักเลย
และไม่มีเหนื่อยทำให้เขาเป็นที่หมายปองของหลายๆ คน แต่ทว่า ม้าตัวนี้ก็ไม่ยอมให้ใคร ขี่เลย
มันกำลังรอผู้ที่เพียบพร้อมอยู่…ผู้ที่เหมาะจะขี่มัน แล้วในช่วงเวลาที่ม้า กำลังมองหาผู้ที่มันคิดว่าเหมาะสม
ที่จะขี่ ก็ได้มีผู้คนจำนวนไม่น้อยเลย ที่เข้ามาหาม้าตนนี้ เพื่อจะขี่
คนแรก พ่อค้ าผ่านมา…
เขาได้เข้ามาหาม้าและถามมันว่า… “เจ้าอย ากจะไปกับข้าหรือไม่ มีน้ำมีอาหารให้กินไม่ข าด สนใจไหม”
ม้าพันลี้ตัวนี้… ได้แต่ส่ายหัวอย่างเดียว ทั้งบอกว่าม้าดีๆ แบบข้าไม่ไปกับพ่อค้ าที่ใช้ข้าไปส่งของเฉยๆ หรอก
ข้ามีค่ามากกว่านั้น
ต่อมา คือ ทห าร…ได้เข้ามาหาม้า
และถามมันไปว่า “เจ้าอย ากจะไปกับข้าไหมล่ะ เจ้าจะได้เป็นม้าคู่กายทห ารเชียวนะ”
ม้าพันลี้… ส่ายหัวอีกแล้ว ตอบไปว่าม้าดีๆเช่นข้า ทำไมข้อต้องไปรับใช้ทห ารแบบเจ้า
คนต่อไป คือ นายพรานเขาก็ได้เข้ามาหาม้า ถามว่า “เจ้าอย ากจะไปกับข้าหรือไม่ เจ้าม้า”
ม้าพันลี้… ส่ายหัวอีกเช่นเคย ทั้งตอบกลับไปว่าม้าดีๆ แบบข้า จะไปรับใช้นายพรานเช่นเจ้า ทำไมล่ะ!
หลายต่อหลายครั้ง คนเข้ามาหายังไง ม้าพันลี้ก็ไม่ตอบตกลงเลย เวลาก็ผ่านล่วงเลยไปหลายปี
ม้าพันลี้ก็ยังหาเจ้าของที่ถูกใจไม่ได้ จนข่ า ว ความเก่งของม้าพันลี้ เข้าไปถึงในวัง
และไปถึงหูของ พระราช า เมื่อท่านรู้ พระราช าสนใจมาก จึงได้ออกรับสั่ง ให้ขุนนางรีบ ไปตามหาม้าพันลี้ตัวนี้มา เพื่อเป็นพาหนะคู่กาย
จากนั้นขุนนางจึงออกเดินทางและได้ตามหาม้าพันลี้ตัวนี้ จนพบ เขาก็ได้แนะนำตัวเองกับม้าพันลี้
ม้าพันลี้รู้ว่าคนที่มาหาเป็นขุนน างชั้นสูง จะได้ไปเป็นพาหนะคู่กายของพระร าชา ม้าตัวนี้ก็ดีใจใหญ่เลย
ม้าพันลี้ตัดสินใจที่จะไปกับขุนนางในทันที เพราะม้าพันลี้คิดว่าตัวเองเหมาะสมแล้ว
แต่ก่อนที่จะได้กลับไปวัง ขุนน างจึงได้ถามม้าพันลี้ว่า
“เจ้า เชี่ยวชาญเส้นทางนี้มากแค่ไหน”
ม้าพันลี้ตอบว่า….ไม่เชี่ยวชาญ เพราะข้าไม่ได้เดินทางไปไหนนานแล้ว
ขุนนางถามต่อว่า “เจ้าเคยมี ประสบการณ์ในการสู้ สมรภู มิ ร บ บ้างหรือไม่”
ม้าพันลี้ตอบว่า…ไม่เลย เพราะข้าไม่ยอมรับใช้ ทหารธรรมดา
ขุนนางถามต่อไปอีกว่า “งั้นเจ้าเคยเข้าป่าไหม เพราะพระราช าบางครั้งก็ชอบไปล่ า สั ต ว์”
ม้าพันลี้ตอบว่า…ไม่เลยข้าไม่ใช่ม้าธรรมดาๆ นะ ข้าไม่ยอมไปให้นายพราน ใช้งานอยู่แล้ว
ขุนนางมองม้าพันลี้ ด้วยความสงสัย ทำไมม้าตัวนี้ ถึงมีชื่อเสียงมากมาย ทั้งๆ ที่ไม่มีความสามารถอะไร
ขุนนางเลยพูดขึ้นว่า หากเจ้าไม่เคยทำอะไรมาก่อนเลย ไม่รู้อะไรเลย
แล้วข้าจะเอาเจ้าไปใช้ประโยชน์อะไรได้
ม้าพันลี้บอกว่า ข้าวิ่งเวลากลางวันได้นะ วันละพันลี้ กลางคืนนั้นก็แปดร้อยลี้
เมื่อได้ยินดังนั้น ขุนนางจึงเปรยไปว่า ถ้าเช่นนั้น เจ้าก็ลองวิ่งให้ข้าดูหน่อย หากเจ้าวิ่งได้เร็วสมคำล่ำลือ
ข้าจะพาเจ้า กลับวังแน่นอน ม้าพันลี้จึงเริ่มออกวิ่ง ด้วยความมั่นใจ
มันดีที่จะได้โ ชว์ความสามารถให้คนอื่นได้ดู แต่เมื่อเริ่มออกวิ่งไปได้ไม่ไกลนัก ม้าพันลี้ ก็เริ่มเหนื่อย หมดแร ง
หลังจากขุนนางได้พูดขึ้นว่า “เมื่อก่อนตอนเจ้าหนุ่มๆ เจ้าคงจะเก่งมากจริงๆ ตามที่คนล่ำลือเอาไว้
แต่มาตอนนี้ เจ้าแก่แล้วไม่ไหวแล้ว หากข้าเอาเจ้าไปคงใช้ประโยชน์ไม่ได้ ข้าว่าเจ้าคงไม่ใช่ม้าที่ข้าตามมาหาแล้ว”
เมื่อพูดจบ ขุนนางก็ขึ้นควบม้าตัวเดิม แล้วจากไป ทิ้งให้ม้าพันลี้ ยืนหอ บ หายใจไม่ทันอยู่ตรงนั้น
เรื่องนี้มันสอนให้เรารู้ว่า อย่าหลงทะนงตน คิดว่าตนเก่งอยู่ค้ำฟ้า เหนือกาลเวลา
คนเรามีนำหน้าก็ต้องมีถอยหลังสักวัน ถ้าหยุดที่จะพัฒนาหรือหาความรู้เพิ่ม เราก็จะกลายเป็นคนที่ถอยหลังได้เหมือนกัน
การทะนงตน มันคือสิ่งที่ไม่ควรทำ ดังเรื่องม้าพันลี้ ที่กำลังจะกล่าวถึง…
ขอบคุณ : ชุลีพร ช่วงรั งษี
